پترولوژی و ژئوشیمی سنگ‌های آتشفشانى جنوب تبریز (آتشفشان سهند)

منطقه مورد مطالعه در جنوب تبریز و شرق دریاچه ارومیه واقع است. این منطقه در بر گیرنده توالى سنگ‌های آتشفشانى ریولیت تا داسیت مربوط به فعالیت‌هاى آتشفشانى میوسن میانى و فوقانى و سنگ‌های رسوبى تخریبى الیگومیوسن و پلیوسن و همچنین رسوبات اپى‌کلاستیک پلیوسن زیرین است. سنگ‌های آتشفشانى موجود در منطقه به‌صورت زنجیره گنبدى‌شکل بوده و استقرار آن‌ها داراى نظم خاصى است، به‌طوری‌که گنبدهاى میانى ریولیت و ریوداسیت و گنبدهاى حواشى داسیت و تراکیت است. کانی‌های اصلی این سنگ‌ها شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند و کوارتز هستند که در یک خمیره ریزبلور و شیشه‌ای قرار دارند. بافت غالب این سنگ‌ها پورفیریتیک است. بافت‌های غربالی و دگرسانی انتخابی در پلاژیوکلازها، وجود بیوتیت و هورنبلندهای با حواشی سوخته به همراه سایر بافت‌های غیرتعادلی از ویژگی‌های بارز این سنگ‌هاست. بالا بودن نسبت‌های LILE/HFSE و LREE/HREE در نمونه‌ها و شباهت ترکیب شیمیایی آن‌ها با گدازه‌هایی که در مناطق شاخص فرورانش تشکیل می‌شوند، احتمال شکل‌گیری سنگ‌های منطقه را در یک محیط فرورانش تقویت می‌کند. همچنین مقایسه الگوهای عناصر ناسازگار و سازگار کمیاب سنگ‌های ریولیتی و داسیتی مورد بررسی با انواع موجود در محیط‌های زمین‌ساختی مشخص، بیانگر بیش‌ترین تطابق آن‌ها با کمان‌های آتشفشانی، به‌ویژه محیط‌های پس از برخوردی است.